สรุปความรู้จากงานวิจัย
ชื่องานวิจัย
การพัฒนาทักษะพื้นฐานทางวิทยาศาสตร์ของเด็กปฐมวัยด้วยการจัดกิจกรรมการทำเครื่องดื่มสมุนไพร
ปริญญานิพนธ์ของ
วณิชชา สิทธิพล
ความมุ่งหมายของการวิจัย
- เพื่อศึกษาระดับของทักษะพื้นฐานทางวิทยาศาสตร์ของเด็กปฐมวัย ทั้งโดยรวมและราย ก่อนและหลังการทดลองการจัดกิจกรรม
- เพื่อเปรียบเทียบระดับของทักษะพื้นฐานทางวิทยาศาสตร์ของเด็กปฐมวัย ทั้งโดยรวมและราย ก่อนและหลังการทดลองการจัดกิจกรรม
ความสำคัญของการศึกษาค้นคว้า
ผลของการวิจัยครั้งนี้สามารถเป็นแนวทางให้กับครูและผู้ที่เกี่ยวข้องกับการศึกษาปฐมวัยได้มีแนวทางในการส่งเสริมทักษะพื้นฐานทางวิทยาศาสตร์ให้กับเด็กปฐมวัยเพิ่มขึ้นอีกแนวทางหนึ่ง ซึ่งกิจกรรมการทำเครื่องดื่มสมุนไพรเป็นกิจกรรมที่ให้เด็กปฐมวัยเรียนรู้จากการทำเครื่องดื่มสมุนไพร ทำให้สามารถนำไปใช้เป็นแนวทางในการจัดกิจกรรมเพื่อส่งเสริมทักษะพื้นฐานทางวิทยาศาสตร์ให้เหมาะสมและเกิดประโยชน์ต่อการพัฒนาเด็กปฐมวัย โดยวิธีการอท่นในลักษณะเดียวกันได้กว้างขวางมากขึ้น
ขอบเขตของการวิจัย
ประชาการที่ใช้ในการวิจัย
กลุ่มประชากรที่ใช้ในการศึกษาครั้งนี้ เป็นเด็กปฐมวัย ชาย-หญิง อายุระหว่าง 4-5 ปี ที่กำลังศึกษาอยู่ในชั้นอนุบาลปีที่ 1 ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2556 ของโรงเรียนวัดชำป่างาม (สายรัฐประชาสรรค์) อำเภอสนามชัยเขต จังหวะฉะเชิงเทรา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาฉะเชิงเทรา เขต 2 จำนวน 50 คน
นิยามศัพท์เฉพาะ
- เด็กปฐมวัย หมายถึง เด็กนักเรียน ชาย-หญิง อายุระหว่าง 4-5 ปี ที่กำลังศึกษาอยู่ในชั้นอนุบาลปีที่ 1ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2556 ของโรงเรียนวัดชำป่างาม (สายรัฐประชาสรรค์) อำเภอสนามชัยเขต จังหวะฉะเชิงเทรา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาฉะเชิงเทรา เขต 2
- ทักษพื้นฐานทางวิทยาศาสตร์ หมายถึง พฤติกรรมที่เด็กแสดงออกถึงความสามารถในการศึกษาค้นคว้าหาข้อมูลที่จะนำไปใช้ในทางวิทยาศาสตร์หรือกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ ทดสอบได้ด้วยแบบทดสอบทักษะพื้นฐานทางวิทยาศาสตร์สำหรับเด็กปฐมวัยที่ผู้วิจัยพัฒนาขึ้นประกอบด้วย 4 ทักษะ คือ
1. การสังเกต
2. การจำแนก
3. การวัด
4. การสื่อความหมายข้อมูล
3. เครื่องดื่มสมุนไพร หมายถึง น้ำดื่มที่ได้จากการใช้ส่วนประกอบต่างๆของพืชผักผลไม้ ธัญพืชหรือสมุนไพรต่างๆ ที่ส่งผลต่อสุขภาพ อันหมายถึงทั้งการส่งเสริมสุขภาพและการรักษาโรค นำมาผ่านกระบวนการต่างๆ เช่น คั้นสด ต้ม ปั่น เป็นต้น เนื่องจากงานวิจัยในครั้งนี้ทำการทดลองกับเด็กเล็กจึงเน้นการใช้สมุนไพรประกอบเป็นเครื่องดื่ม เพื่อส่งเสริมสุขภาพทางกาย
แผนการจัดกิจกรรมการทำเครื่องดื่มสมุนไพร
น้ำเต้าหู้
จุดประสงค์
- เพื่อพัฒนาทักษะทางวิทยาศาสตร์
- การสังเกต สามารถบอกการเปลี่ยนแปลงของถั่วเหลืองที่แช่น้ำได้
- การจำแนก สามารถบอกความแตกต่างของน้ำเต้าหู้ที่ต้มแล้วและยังไม่ได้ต้ม
- การวัด สามารถตวงถั่วเหลืองที่แช่น้ำแล้วใส่เครื่องปั่นได้
- การสื่อความหมายข้อมูล สามารถร่วมสนมนาและแสดงความคิดเห็นกับเพื่อนและครูได้
2. เพื่อให้เด็กได้รู้จักวัสดุอุปกรณ์และส่วนผสมในการทำน้ำเต้าหู้
3. เพื่อให้เด็กสามารถทำน้ำเต้าหู้ตามขั้นตอนได้
เนื้อหา
น้ำเต้าหู้ทำได้โดยนำถั่วเหลืองแช่น้ำไว้อย่างน้อย 6 ชั่วโมง บดถั่วเหลืองให้ละเอียดกรองด้วยผ้าขาวบางแยกน้ำออก แล้วนำขึ้นตั้งไฟให้เดือด ใส่น้ำตาลทรายและรับประทานได้
ขั้นตอนการดำเนินกิจกรรม
ขั้นนำ
- ครูละเด็กร่วมท่องคำคล้องจอง "เมล็ดถั่วเหลือง" พร้อมทำท่าประกอบ แล้วสนทนาซักถามโดยใช้คำถาม ดังนี้
1. เด็กๆคิดว่าน้ำที่ได้จากเมล็ดถั่วเหลืองเรียกว่าน้ำอะไร
2. เด็กๆมีวิธีการอย่างไรที่จะได้น้ำจากเมล็ดถั่วเหลือง
ขั้นดำเนินการ
- ครูแนะนำอุปกรณ์ที่ใช้ในการทำกิจกรรม
- ครูแนะนำการทำน้ำเต้าหู้ ดังนี้
1. เด็กๆช่วยกันล้างทำความสะอาดถั่วเหลืองให้สะอาด แล้วแช่น้ำไว้อย่างน้อย 6 ชั่วโมง
2. เด็กๆบดถั่วเหลืองให้ละเอียดกรองด้วยผ้าขาวบางแยกน้ำออก
3. เด็กๆนำขึ้นตั้งไฟ ตอนใกล้เดือดต้องคอยคนอยู่เสมอ
4. เด็กๆใส่น้ำตาลทรายคนให้ละลายแล้วปิดไฟ พร้อมรับประทาน
3. เด็กๆและครูร่วมสนทนาเกี่ยวกับข้อตกลงเบื้องต้นที่ควรปฏิบัติในการทำน้ำเต้าหู้
4. เด็กเลือกเข้ากลุ่ม กลุ่มละ 5 คน เลือกตัวแทนเด็กมารับอุปกรณ์
5. เด็กๆแต่ละกลุ่ม ลงมือทำน้ำเต้าหู้
6. เด็กและครูร่วมกันสนทนาซักถามเกี่ยวกับน้ำเต้าหู้
7. เมื่อทำเสร็จเด็กๆช่วยกันล้างและเก็บอุปกรณ์ ทำความสะอาดสถานที่ให้เรียบร้อย
ขั้นสรุป
เด็กและครูร่วมกันสรุปการทำน้ำเต้าหู้ ดังนี้
น้ำเต้าหู้ สามารถทำได้โดยนำถั่วเหลืองแช่น้ำไว้อย่างน้อย 6 ชั่วโมง บดถั่วเหลืองให้ละเอียดกรองด้วยผ้าขาวบางแยกน้ำออก แล้วนำขึ้นตั้งไฟให้เดือด น้ำเต้าหู้จะข้นขึ้นต้องคนเสมอ ใส่น้ำตาลทรายและรับประทานได้
สื่อที่ใช้ในการจัดกิจกรรม
- ส่วนผสมในการทำน้ำเต้าหู้ ได้แก่ ถั่วเหลือง น้ำเชื่อม น้ำ
- เครื่องครัว ได้แก่ หม้อ เตา แก้ว กระบวย จาน ช้อน เครื่องปั่น ผ้าขาวบาง
การประเมินผล
- สังเกตพฤติกรรมในการร่วมกิจกรรม
- สังเกตการแสดงความคิดเห็นและตอบคำถาม
ภาคผนวก
คำคล้องจอง "เม็ดถั่วเหลือง" (ไม่ทราบนามผู้แต่ง)
ฉันเป็นเมล็ดถั่วเหลือง แอบซ่อนกายอยู่ในฝัก
ตัวเล็กแต่มีรัก อยากแบ่งปันให้นานๆ
นำฉันมาบดคั้น เป็นน้ำนมแบ่งทุกบ้าน
หอมมันรสอมหวาน ยิ้มสำราญแล้วดื่มเลย